Dùng thuốc ho tốt hay không tốt?

Ho là một biểu hiện phổ biến, bởi lẽ mỗi người trong chúng ta đều có thể bị ho nhiều lần trong một năm. Nhưng không phải vì thế mà thuốc ho, loại thuốc vẫn được nhiều người coi như những thuốc thông thường tự mua và cũng tự uống, có biên độ an toàn vô hạn. Trên thực tế, nếu không cẩn trọng, chúng ta có thể gặp nguy hiểm.

Ho tốt hay không tốt?
Ho là một phản xạ đẩy hơi mạnh từ trong phổi qua miệng ra ngoài môi trường. Đây là một phản xạ tự nhiên của cơ thể nói chung và của đường hô hấp nói riêng. Nhưng chúng ta vẫn thường “sợ” ho, bởi nó như là một biểu hiện rõ rệt của những bệnh liên quan đến cơ quan hô hấp. Và bởi hầu như những người nào bị bệnh hô hấp cũng đều thấy ho. Chính vì thế mà ho luôn luôn được coi là mục tiêu khống chế hàng đầu của bệnh nhân đi khám và cũng là một trong các mục tiêu điều trị của bác sĩ.

Tuy nhiên, có một điều thú vị ở đây, ho hoàn toàn không phải là tệ hại đến mức phải triệt tiêu. Thậm chí còn có thể nói rằng, ho, về đúng nghĩa là một phản xạ bảo vệ hữu hiệu của đường hô hấp. Bởi ngoài chức năng làm ấm và làm ẩm không khí, đường hô hấp còn thực hiện chức năng lưu thông khí thở đi vào trong phổi. Muốn thực hiện được chức năng thiên bẩm này, chúng cần phải được thông thoáng, nghĩa là không bị chít hẹp, cản trở hay tắc nghẽn. Có như vậy không khí mới dễ dàng đi ra đi vào.

Nhưng nếu chẳng may gặp phải một sự cố nào đó, chẳng hạn như hạt bụi lớn hay cục đờm to trong phế quản, ngay lập tức đường khí đạo sẽ bị cản trở. Chính điều này đã kích thích tạo nên một phản xạ ho đẩy hơi mạnh vào vật cản. Sự đẩy hơi này mạnh đến nỗi, vật cản có thể bị bật ra ngoài dù nó có ở sâu đến mấy đi chăng nữa. Như thế là, trên nguyên tắc ho chính là giúp đường thở lấy lại sự thông thoáng cần thiết của nó. Nếu không có phản xạ ho và các cấu trúc đặc thù khác, có lẽ đường thở đã bị bít đầy bụi khi cơ thể mới đến tuổi 30.


Có bao nhiêu loại thuốc chống ho?

Để thực hiện phản xạ ho cần 5 thành phần tối thiết bao gồm: thụ cảm thể ho, dây thần kinh hướng tâm, trung khu điều khiển ho, dây thần kinh ly tâm và các cơ hô hấp. Trong các bộ phận này, các thụ cảm thể có vai trò nhận cảm khi nào đường thở bị tắc nghẽn để tạo ra những xung động thần kinh khởi động một quá trình gây ho và trung khu điều khiển ho có nhiệm vụ tạo ra một phản xạ ho khi cần thiết. Đây là hai bộ phận có ý nghĩa nhất trong cơ chế gây bệnh và cũng có ý nghĩa nhất trong điều trị lâm sàng.

Tuy nhiên, như một lẽ thông thường, thuốc ho nào càng mạnh thì chúng lại càng có nhiều điểm “đáng phải bàn” vì dược tính không mong muốn của nó. Sự mạnh mẽ của thuốc ho ức chế trung ương không bù trừ hoá những khuyết điểm sinh ra đã có. Nó vẫn chứa những đặc tính mà người bệnh cần phải lưu ý hết sức khi sử dụng.

Lại thêm việc sử dụng thuốc ho ngày nay đã trở lên quá quen thuộc. Một phần vì chúng ta rất dễ bị ho khi nhiễm bệnh đường hô hấp, một phần vì thuốc chống ho được bán khá phổ biến. Vì thế mà đôi khi chúng ta vô tình không chú ý tới những mặt trái của nó. Sự sử dụng mang tính bất cẩn, ngay cả với thuốc ho cũng có thể gây ra những tác hại không thể khắc phục.